Los Angeles, bu yılın başlarında Pacific Palisades yangın felaketinden etkilendi. Yangında 12 kişi hayatını kaybetti, binlerce ev kül oldu. Los Angeles tarihinin en yıkıcı felaketlerinden biri olarak nitelendirilen felaketle ilgili dikkat çeken bir gelişme yaşandı.
CHATGPT İLE OLUŞTURULAN “YANAN ŞEHİR” GÖRÜNTÜSÜ BULUNDU
Oxygen gazetesinin yayımladığı habere göre, 29 yaşındaki Jonathan Rinderknecht, geçtiğimiz Ocak ayında Los Angeles’ta 12 kişinin hayatını kaybettiği, 6 binden fazla evin kül olduğu Pacific Palisades yangınıyla ilgili olarak Florida’da tutuklandı. ABD Adalet Bakanlığı yetkilileri, şüphelinin dijital cihazlarında yangınla ilgili çeşitli delillerin yanı sıra ChatGPT aracılığıyla oluşturduğu “yanan şehrin” görselinin de bulunduğunu duyurdu.
7 Ocak’ta Pacific Palisades’in zengin kıyı bölgesi yakınındaki bir patika üzerinde çıkan yangın, Los Angeles tarihindeki en yıkıcı felaketlerden biri olarak kayıtlara geçti. “Palisades Yangını” olarak adlandırılan felaket, 23.000 dönümden (yaklaşık 9.300 hektar) fazla alanı yok etti, 150 milyar dolarlık hasara neden oldu ve Topanga ve Malibu gibi bölgeleri etkiledi.
Yangında aralarında Mel Gibson, Paris Hilton ve Jeff Bridges gibi ünlü isimlerin evlerinin de bulunduğu binlerce bina kül oldu. Aynı gün Los Angeles yakınlarında çıkan ‘Eaton Yangını’nda 19 kişi hayatını kaybetti; Ancak bu yangının nedeni henüz bilinmiyor.
‘SAVUNMUYORUM’
ABD Başsavcı Vekili Bill Essayli Çarşamba günü yaptığı açıklamada, “Bu tutuklamanın yangından etkilenen binlerce insana biraz adalet getirmesini umuyoruz” dedi. Yetkililer Rinderknecht’in cinayetle de suçlanabileceğini söyledi.
Florida’da mahkemeye çıkarılan şüpheli henüz kendini savunmadı. Önümüzdeki birkaç gün içinde Los Angeles’taki federal mahkemede yeniden hakim karşısına çıkması bekleniyor.
Soruşturma dosyasına göre Rinderknecht, Uber sürücüsü olarak yaptığı bir seyahatin ardından 1 Ocak’ta “Lachman Yangını”nı başlattı. Yangının rüzgar nedeniyle yeniden çıktığı ve büyük bir faciaya dönüştüğü öğrenildi.
“YANLIŞ BİLGİ VERDİ”
Yetkililer, Rinderknecht’in cep telefonu verilerinden yangın çıktığında bölgede olduğunu belirledi. Ancak şüpheli, sorgu sırasında itirafta bulunmadı ve müfettişlere yanlış bilgi verdi. Uber bunun yerine Rinderknecht’in olay sırasında platformda aktif olmadığını ancak soruşturmada tam işbirliği yaptığını söyledi.
Soruşturma kapsamında Rinderknecht’in telefonunda itfaiyecilerin yangınla mücadelesini gösteren videolar, acil servis hattına yapılan başarısız aramalar ve ChatGPT’ye yazdığı olağanüstü mesajlar bulundu.
DİKKAT SORU ‘SİGARADAN KAYNAKLANAN YANGIN’
Bu mesajlardan birinde Rinderknecht şunu sordu: “Sigaram yüzünden yangın çıkarsa suçlu sayılır mıyım?” diye sordu. Ayrıca Temmuz 2024’te, yangından beş ay önce, ChatGPT’ye “yanan ormanlar ve kaçan yoksul insanlardan oluşan kalabalıklarla karakterize distopik bir manzara” yaratma emrini verdiği de tespit edildi.
Los Angeles County yetkilileri tarafından hazırlanan bağımsız soruşturma raporunda, acil durum uyarılarının geç gönderildiği ve yangın sırasında tahliye planlarının yetersiz olduğu ortaya çıktı.
Kaliforniya Valisi Gavin Newsom, kapatmayı “binlerce Kaliforniyalı için kapatmaya doğru atılmış önemli bir adım” olarak nitelendirdi. Newsom, devletin federal soruşturmayı desteklediğini ve yangın güvenliği politikalarının gözden geçirileceğini söyledi.
Los Angeles İtfaiye Teşkilatı (LAFD), aynı gün yayınladığı tam raporunda, yangına müdahale eden ekiplerin “kırmızı bayrak” uyarısı verildiği hava koşullarında yetersiz kaynakla mücadele ettiğini söyledi.
Yangının ilk 36 saatinde tespit edilen eksikliklerin sıralandığı raporda, “İtfaiye ekipleri, kuru bitki örtüsü, şiddetli rüzgar, su eksikliği ve deneyimsiz yönetim personeli gibi faktörlerin bir araya gelmesiyle oluşan ‘kusursuz bir fırtına’ ile karşı karşıya kaldı.” ifadesine yer verildi.
Yeni İtfaiye Şefi Ronnie Villanueva, raporun itfaiyecilerin gelecekteki yangınlara daha iyi hazırlanmalarına yardımcı olacağını söyledi. Newsom yönetimi ayrıca ulusal yangın güvenliği müfettişlerinin olayı dikkatle incelemesi için yeni bir denetim talep etti.